Düşünün; uzun bir yürüyüşe çıktınız ya da güzel bir köy yolunda geziyorsunuz. Aynı zamanda da elma, muz ya da kuruyemiş atıştırıyorsunuz. Atıştırmanız bittiğinde, geriye kalan çekirdek, kabuk ya da yemek istemediğiniz bir meyve. Kendi kendinize “Bunlar doğal maddeler” diyorsunuz ve onları ormanlık alana ya da yol kenarına atıyorsunuz. Sonuçta, besin artığı biyolojik olarak ayrışabilen bir şeydir. Bunun ötesinde, nasıl olsa bir hayvan gelip yer. Doğaya plastik bir ambalaj veya su şişesi atmadınız.
Fakat yere attığınız o meyve kabuğu veya bir avuç dolusu kuruyemiş, düşündüğümüzden çok daha büyük bir zarara sebebiyet verebilir. Biyolojik olarak çözünmesi yıllar alabilir, hayvanları ve hatta diğer insanları tehlikeye atabilir. Bu sebeple bilerek ya da bilmeyerek; çimenlik, kayalık veya ormanlık alanlara yiyecek artığı atmadan önce, doğada bıraktığınız herhangi bir yiyeceğin başına tam olarak neler geldiğini anlamanız gerekiyor.
Gıda Artıkları Düşündüğünüz Kadar Hızlı Ayrışmıyor
Çoğu kişi gıda artıklarının biyolojik açıdan ayrışabildiğini zanneder. Arka bahçede duran bitki gübresini düşünün: Gıda parçası ve atıkları ilave edince, bunların haftalar veya aylar içerisinde ayrıştığını ve bitkilerin sevdiği, besin bakımından zengin bir toprağa dönüştüğünü görürsünüz. Ancak bir gübre yığını veya tesisinde, gıda atığının bu kadar hızlı şekilde bozulması için gereken koşulların farkında olan çok az insan var. Bu koşullar doğada bulunmuyor. Aslında portakal ve muz kabuğu gibi gıda artıklarının doğada ayrışması iki yıl kadar sürebiliyor; yani zannettiğinizden çok uzun bir süre patikanın kenarında veya yolun yanındaki hendekte duruyorlar.
Bu yüzden kahve telvelerinizi veya elma çekirdeklerini çevreye bırakmadan önce, Açık Hava Etiği Hiç İz Bırakma Merkezi’nde eğitim ve araştırma müdürü olan Ben Lawhon’un tavsiyesini dikkate alın. Lawhon, kendinize “Eğer ben olmasaydım, bu şey burada olur muydu?” diye sormanızı öneriyor.
Çok muhtemel ki, cevap “Hayır”. Ayrıca o besin artıkları nihayetinde biyolojik olarak çözünse bile, göze batmanın ötesinde birçok ciddi soruna yol açabilirler.
Lawhon;“Mesele gıda artıklarının ayrışmaması değil” diyor. “Mesele, bunun ne kadar uzun süreceği ve hayvanların nasıl etkileneceği.”
Gıda Artıkları Hayvanları Kendine Çekiyor
Biyolog Jeff Marion, “Hayvanların, bizlere kıyasla muazzam derecede gelişmiş koku duyuları var” diyor. “Bu yüzden dışarı yiyecek attığınız zaman, bu yiyecek aslında her türden canlı için bir neon ışığı vazifesi görüyor.” Bunlar arasında, portakal kabukları veya birkaç kuruyemiş gibi görünürde masum olan artıklar da bulunuyor. İnsanlara ait tüm yiyecekler, ufak miktarlarda olsa bile hayvanları çekebileceğinden; hem insanlar, hem de yaban hayatı için sorun oluşturabilir. Bu sorunlar, genelde birinin bir avuç karışık kuruyemişi bilmeden yere atması veya ateş yakarken yiyecekleri de yakmaya çalışmasıyla başlıyor. Hatta daha kötüsü; insanlar doğadaki hayvanları beslemeye çalışabiliyorlar. Bu durum ise sonrasında, Lawhon ve bu alandaki kişilerin çekim davranışı adını verdikleri ve insan faaliyetlerinin, hayvanların insanlara karşı sergilediği doğal ihtiyatın üstesinden gelmesine sebep olan duruma yol açabiliyor.
Bu yiyecekler hayvanları çekmeye başladığında, onlardan kurtulmak zor oluyor. Bunun sebebiyse, yaban hayatının fırsatçı olması. Marion, hayvanların insan yiyeceği bulduklarında, daha fazlası için sık sık geri döneceklerini söylüyor.
İnsanlar ve yiyecekleri düzenli olarak hayvanları kendine çektiğinde, hayvanlar sık sık insanların varlığına alışıyorlar; yani bize karşı olan doğuştan korkularını kaybediyorlar. Bu alışma davranışı, bir hayvan yiyeceğe şartlandığı veya insanları bedava yiyecekle eş tuttuğu zaman daha kötü hale geliyor. Bu noktada, hayvanların paketleri veya soğutucuları yarıp çiğnemeye çalışması ve insanların etrafında saldırgan hale gelmesi çok zor değil.
Yiyeceğinizi Kendinize Saklayarak Üstünüze Düşeni Yapın
Bahsedilen bu durumları önlemek için yiyeceklerinizin, yiyecek artıklarınızın, çöplerinizin ve kokulu eşyalarınızın hepsiyle yapabileceğiniz en iyi şey, bunları uygun şekilde saklamanız ve bir çöp kutusuna ya da atık konteynırına atmanızdır. Yaban hayvanlarını beslemeyin veya bu nesnelerin herhangi birine erişmelerine izin vermeyin. Yol kenarına, ormanlık alana yiyecek veya çöp atmayın ya da bunları taşların altına gizlemeyin. Yakmaya veya gömmeye de çalışmayın çünkü gıda artığını veya çöpü yakmak zannettiğinizden daha zordur. Ayrıca ateş yakılan yerler, yabani hayvanların incelediği ilk bölgelerden biridir.
Kaynak: popsci.com
Beyda GÜLAL