Öncelikle şiddetten ölen kadınları anma amaçlı olan anıt sayacı açmanızı isteyeceğim.
2013’de kurulan bu sayfa şiddetten ölen kadınlar için kurulan bir dijital arşiv. Erkekler için
böyle dijital arşiv olmaması bile aslında açıklıyor kadın olmayı. Sayfaya girdiğimizde
karşımıza bir sayı çıkıyor… 378… 378 can. Ve bu sayı sadece 2022’de şiddetten ölen
kadınlarımızın sayısı. Sadece 2022’de uygulanan şiddetler değil, genel olarak bütün yıllarda
uygulanan şiddet yüzünden ölen kadınlarımızın sayısı da bulunmakta.
Şiddet sadece fiziksel değildir. Şiddetin fiziksel, psikolojik, duygusal, cinsel, siber ve
ekonomik olmak üzere farklı türleri vardır.
Kadın olmak… Bu dünyaya her şeyi sığdırdık ama biz kadınları, kadınlarımızı
sığdıramadık. 8 Mart Kadınlar Günü varken erkekler için neden böyle bir gün olmamasının
açıklayıcı bir sebebidir kadın olmak. Gece dışarıda rahat gezememektir kadın olmak.
İstenildiği zaman kızılan, öfkelenilen, şiddete muhatap edilmektir kadın olmak. Giyilecek
kıyafeti saate göre ayarlamaktır kadın olmak. Bunu bir toplantı için yapılan plan, program gibi
düşünün… Kıyafeti saate göre ayarlamak… Sussa şiddet gördü, konuşsa öldürüldü kadın.
Sığamadı, sığdırılamadı o yüzden ötekileştirildi, hor görüldü, canına kastedildi… Seyahat
ederken otobüs boş olmasına rağmen saati geç diye bilet alamamaktır kadın olmak.
Kadınları kim öldürdü? Size cevaplarla yazıyorum… Eşi tarafından, sevgilisi
tarafından, babası tarafından, amcası tarafından, erkek kuzeni tarafından, erkek patronu
tarafından… Kadınları nerede öldürdüler? Evinde, ıssız bir arazide, iş yerinde, sokakta,
otogarda, arabanın içinde… Kanatlanıp uçan giden binlerce can. Uçup giden canlardan geriye
kalan koca bir direniş… Biliyor musunuz birçok kadının nasıl öldürüldüğü bile tespit
edilememiştir. KADES adlı bir uygulama… Canı tehlikede olan kadının butona basıp yetkili
kişileri çağıracağı bir uygulama… Şimdi hepimiz soralım kendimize. Erkekler için neden
böyle bir platform yok? Kadın olmayı bu soru bile açıklıyor.
2022’de kadınların başarılarıyla gündemde olması gerekirken öldürülmeleri ile
gündemde olması ne acı. Yaşlarının önemi olmaksızın… “Samsun’da K.K oturduğu evin
önünde kaldırımda ölü bulundu ve ölüm nedeni belli değil. İstanbul’da Z.D eşi tarafından
‘yanlışlıkla’ silahını temizlerken vurulup, öldürüldü. Eşi serbest bırakıldı.”
Sadece saçı gözüktüğü için ölüme terk edilen bir kadın…
Mahsa Amini. Bu kader değil; bu yazgı, çizgi meselesi değil. Bu mesele kadınları şu
koskoca dünyaya sığdıramama meselesi. Ataerkil toplumu ortadan ne zaman kaldırıp,
kadınların değerini ne zaman “tam anlamıyla” anlaşılırsa belki her şey o zaman düzelir.
Sadece nefes almak, özgür, eşit olmanın karşılığı ölüm olamaz.
Kadınların başları kapatıldı, ağızları kapatıldı yetmedi gözleri kapatıldı. Afganistan…
Mayıs 2022 tarihinde alınan acı bir karar. Kadın televizyon sunucuları artık yüzlerini
örtmek zorunda. Kadın sunucu olarak televizyona çıkabilmek bile Afganistan’daki kadınlar
için bir nimet.
Tarih Mayıs 2022. Afganistan Yönetimi kadınların toplumsal alanda yüzlerini
örtmesini zorunlu kıldı. Sizi dünyaya getiren, sizin yüzünüzün oluşmasını kendi karnında
besleyerek oluşturan kadınların yüzlerini kapatmak niye?
Tarih Mayıs 2022. Kadın sürücülere kısıtlama. Sizi besleyip, ilk adım atmanızı
sağlayan, size yol gösteren, anne olan kadınlarımıza bu kısıtlama neden?
Hiç düşündünüz mü? Niçin çiftlerden boşanma davası açanların çoğunlukla kadın
olmasını? Her olay için geçerlidir denilemez belki ama şu da unutulmaması gereken bir
gerçek: Sonucun kadına şiddet ve şiddet yüzünden ölüm olmasından korkan kadın ölümden
kaçış yolu arıyor…
Burka… Yer Afganistan. 7 Mayıs 2022 tarihinde verilen Burka Zorunluluğu kararı.
Lütfen sesli söyleyerek tekrar eder misiniz? Daha önce duymuş muydunuz?
Duymadıysanız anlatacağım duyduysanız ve biliyorsanız da hatırlatacağım. Şimdi gözlerinizi
kapatıp hayal edin. Her yeri kapalı, yüzünüz kapalı kafes şeklinde ve gözleriniz bile kapalı.
Böyle bir kıyafet düşünün. Tabii kadınsanız… Erkeklere böyle bir uygulama yok. Bizim bu
canlandırıp, hayal ettiğimiz kıyafet sadece Afganistan’daki kadınların gerçeği değil. Bu
hepimizin gerçeği cinsiyet fark etmeksizin. Kadınları obje olarak gören ülkelerden yalnızca
bir tanesi.
Google adlı platformu açıp sadece “2022 Kadın Haberleri” yazar mısınız? Manzara
çok korkunç. Sadece cinayet haberleri, öldürülen binlerce kadın yazıyor. Nerede bu kadınların
başarıları? Nerede kadınlar için alınan mükemmel kararlar? Eğer bürümüşse her yeri cinayet
haberleri ve bunlar düzelmiyorsa, düzelmesi gereken sadece haber başlıkları değildir.
Aralık 2022’de bir kadın geri kalmış bir toplum yüzünden gazetecilik mesleğini
yapamıyor. İranlı gazeteci Asal Abasian. İşinde profesyonel olduğu halde kendi düşünce
yapısı yüzünden mesleğini yapamıyor. Ki düşünce yapısı mesleğine uzaktan yakından etki
etmeyeceği halde.
Asal Abasian mesleğini yapamadığı için Türkiye’ye göç etti ve mesleğini burada
yapıyor.
İran’da gazeteci olmanın bedeli ağır oluyor ne yazık ki. İfade özgürlüğü olmayan bir
ülkede gazeteci iseniz ve üstelik kadın bir gazeteciyseniz canınızın güvenliği olmuyor. Yılın
2022 olması fark etmiyor. Her mesleği yapabilecekken önünüze ket vuruluyor. Neden mi?
Yobazlaşmış bir toplumun zihnindeki hâkim cümle diyor ki: “Kadınlar her mesleği yapamaz.”
2022’de iyi olaylar olmadı mı? Tabii ki de oldu.
İskoç Parlamentosu tarafından çıkarılan yasaya göre kadınlar için hijyen ürünlerinin
ücretsiz olmasına karar verildi. Hollanda’da Türk kökenli ilk kadın belediye başkanı göreve
başladı. İskoçya’dan sonra Hollanda’da hijyen ürünlerinin ücretsiz dağıtımına karar verildi.
Hollanda İnsan Hakları Enstitüsü, iş yerinde kadın çalışanlara yönelik makyaj yapma
zorunluluğunu ortadan kaldırdı.
İspanya’da regl dönemini ağır geçiren kadınlara izin verilmesi gündemdeydi ve
sonunda bu düzenleme onaylandı. Yıl 2022… Geç olsa da başta kadınlarımız olmak üzere
dünya içinde atılan ve aslında olması gereken mükemmel bir düzenleme.
Everest Dağını bilir misiniz? Yüksekliği yaklaşık dokuz bin metre olan dağ.
Şerpa Lhakpa 2022 Nisan ayında Everest Dağına onuncu kez tırmanış gerçekleştirdi.
Kadınların bu dünyada hiçbir işe yaramadıklarını “elinin hamuruyla işe karışma” cümleleriyle
nara atanlara, sadece evde oturup çocuk bakmalarını söyleyenlere yaklaşık dokuz bin metrelik
Everest Dağına 10.kez tırmanan Şerpa Lhakpa en büyük cevabı vermiştir.
Peki bu neden ses getiren bir olay olmadı?
Çünkü Şerpa Lhakpa bir kadındı. Evinde oturup, çocuk bakması gereken bir kadının
koskoca Everest Dağına çıkması tabii ki de gündem olmayacaktı (!)
Ama genel olarak bütün insanlığın gururundan, anlayışından, zihniyetinden büyük,
görkemli bir dağa çıktı Şerpa Lhakpa.
Kadının gücünü bütün dünyanın görmesini temenni ediyorum. Gün gelecek kadının
gücünü bütün dünya görecek. Kadınlarımız için özgürce, çiçekli, çiçek kokulu bir dünya
diliyorum.
Kaynakça:
Kadın cinayetlerini durduracağız platformu.net
Kadın konuları, bbc.com.tr
Kadın haberleri, evrensel.net
ALEYNA ÇELİK