Medusa kimdir ve dünyalar güzeli bir kadınken nasıl yılan başlı biri haline gelmiş, nasıl lanetlenmiş ve mitolojide korkulan yer altı figürü olmuştur?
Yunan mitolojisine göre Medusa gözlerine bakanı taşa çeviren, yılan saçlı ve çok keskin dişleri olan bir kadın canavardır. Yıllar boyunca gözlerine bakanı taşa çeviren Medusa, sadece Perseus tarafından yenilmiş ve öldürülmüştür. Medusa hakkında yaşadıklarına dair birçok farklı hikâye bulunmaktadır, fakat bu farklı hikayelerden bahsedip konuyu uzatmak yerine Medusa hakkında klasikleşmiş olan mitolojik hikâyesini sizlere anlatmak istiyorum…
Haydi başlayalım…
Medusa, her kadının olmak isteyeceğinden daha fazla güzeldir ve bir ölümlüdür, fakat güzelliği tanrılar arasında bile konuşulmaktadır ve hatta birçok tanrı gizliden gizliye Medusa’ya aşıktır. Yunan mitolojisindeki hikâye odur ki; Medusa’yı bütün kadınlar güzelliği nedeniyle kıskanmaktadır. Bunu fark eden Medusa, kendini tanrılara adamış ve kendisi gibi iki kız kardeşi de (onlar da birer yılan saçlı kadına dönüşmüştür) kendilerini tanrılara adamışlardır ve tanrı Zeus kendini adamanın ödülü olarak Medusa ve kardeşlerini en sevdiği kızı olan Athena’ya ait bir tapınağa yerleştirmiştir. (Medusa ve kız kardeşleri arasında sadece Medusa ölümlüdür.) Hikâyenin devamı asıl şimdi şekillenmektedir. Yine güzelliğiyle ön plana çıkan Zeus’un kızı Athena, denizlerin tanrısı Poseydon ile birliktedir. İlerleyen zamanlarda Poseydon, Medusa’nın farkına varmış ve ona aşık olmuştur, fakat Poseydon bir ölümlüye aşık olmanın tanrılar katında küçümsenmesinden korktuğu için bu durumu gizli tutmuştur. Poseydon’un, Medusa’ya karşı ilgisinden şüphelenen Athena baş tanrı Zeus’a gitmiş ve onlar hakkında bilgi almak istemiştir. Her şeyi bilen Zeus, kızı Athena’ya Poseydon’un Medusa’ya olan ilgisini anlatmıştır.
Yılanlığa Giden Yol
Poseydon’un Medusa’ya olan ilgisini duyan Athena, sinirden küplere binmiş ve soluğu hemen Poseydon’un yanında almıştır. Çok sevdiği aşkı olan Poseydon’a bu olayın gerçekliğini sorduğunda Poseydon bu iddiayı şiddetle reddederek Athena’yı sakinleştirmek ve etkisi altına alabilmek için kâinatta ondan daha güzel ve alımlı hiçbir canlının olmadığını söylemiştir. Athena, Posydon’un bu cevabını beğenmiş ve ona inanmıştır. Böyle demesine rağmen Poseydon aklından Medusa’yı bir türlü çıkaramamıştır. Zaman geçtikçe Poseydon, Medusa’ya olan aşkı yüzünden aklını kaçıracak hale geliyor ve sonunda denizlerin büyük tanrısı yenilmez Poseydon, büyük tutkusunu yenik düşerek sevgilisi Athena’nın tapınağında Medusa’ya tecavüz etmiştir. Bu olaydan sonra harap bir hale dönen Medusa, hâlâ tapınakta kalmaya devam etmiş ama çok geçmeden Athena tecavüzden haberdar olmuştur. Derin bir kıskançlık duygusuyla gözünü sinir bürüyen Athena öyle hiddetlenmiş ki Medusa’yı çok acı bir şekilde cezalandırmaya karar vermiştir. Anlatılana göre kendi kendine “öyle birden öldürmeyeceğim onu ve kardeşlerini, onlara büyük acılar çektirmeliyim, benim çektiğim gibi.” diyerek Medusa ve kız kardeşlerini birer ifrite yani Gorgon’a çevirmiştir (Gorgonlar, Yunan mitolojisinde keskin dişli, yılan saçlı, dişi canavarlardır.) Medusa ve kız kardeşlerinin güzelliği gören herkesi mecnuna çeviren yüzleri tam tersine dönmüş ve çirkin olmuşlardır. Artık o dillere destan güzellikleri gitmiş ve kimsenin bakmadığı, bakmaya bile cesaret edemediği çirkin yüzleri gelmiştir.
Sürgünle Acıyla ve Izdırapla Geçen Gorgon Hayatı
Medusa ve kız kardeşleri bu olaydan sonra Hyperboreios’a sürülmüş ve orada yaşamaya başlamışlardır. Yıllar boyunca onları öldürmek isteyenler olmuş fakat başarılı olamamışlardır. Bunun en büyük nedeni ise Medusa’nın insanı taşa çeviren bakışlarıdır. Lanetlediği hayatı ve peşine taktığı Medusa’yı öldürmek isteyenlerin başarısız olması Athena’nın içini soğutmamış ve Medusa’yı öldürebilmek için insanların kahramanı Perseus ile anlaşmıştır. Perseus, bu isteği hemen yerine getirerek ışıltı saçan keskin kılıcını çekmiş, Athena’nın ona verdiği aynayı da kullanarak Medusa’nın taşa çeviren bakışlarından kurtulabilmiş ve bu sayede Medusa’nın yılan saçlı kafasını bedeninden tek hamlede ayırmıştır.
Ölümle Bitmeyen Hikâye
Medusa öldürülmüş ama Athena’nın gözünden kaçmayan bir nokta vardır; Poseydon’un ona tecavüz ettiği gece Medusa Poseydon’dan hamile kalmıştır. Perseus, kılıcıyla Medusa’nın kafasını ayırdığında Medusa’nın karnındaki bebekleri görmüştür; bu çocuklar mitolojideki ünlü Pegasus ve Chrsyar’dır. Bunu haber alan Athena, Poseydon’dan olma bu iki kardeşi kendisine köle yapmıştır. Medusa ve kardeşleri, Phorcyr’nin kızlarıydı ve Phorcyr tarafından yay ve ok ile kutsanmışlardır. Bu yaylar yeraltına aittir ve ihanet getireceğine inanılır. Medusa ölümlü olup güzelliğinden dolayı lanetlendiğinden dolayı yayını, onu lanetleyenlerden yani Athena’dan intikam almak ve o eski dillere destan güzelliğine sahip olabilmek için kullanacaktı. Ayrıca, Medusa lanetli hayatında yılanlara bile hükmetmeye başlamış ve onları ok yaptığına inanılmıştır. Medusa bakışları ile muhattabını taşa çevirmesinin yanı sıra okları ile de hedefini yok ederdi.
Yıllar boyunca acı, ızdırap ve sürgünle geçen bir hayatı olan Medusa hala anılmaktadır. Yaşadıkları ile bir ölümlüye göre çok fazla acı çekmiş olması onu mitolojide yeraltı dünyasında en çekinilen hatta korkulan bir figür haline getirmiştir. Ondan korkulmasının yanı sıra tarihte birçok insan onu koruyucu bir figür olarak da görmüş ve onun temsili kafasını korunmak ve şans getirmesi ile simgeleştirmiştir. Medusa’nın temsili baş figürü nazardan korunmak için sevilen yerlere koyulmuş ya da asılmıştır.
Tüm yaşanılanlara rağmen birer umut simgesi olabilmeniz dileğiyle…
Hatice AŞKOL